Αγώνας για την Επιβίωση: Επιχειρείν και Ενεργειακό Κόστος
Όσο κι αν οι ελληνικές επιχειρήσεις επιδιώκουν να είναι καινοτόμες και εξωστρεφείς, να μειώνουν τα κόστη τους και να γίνονται πιο ανταγωνιστικές, η στρεβλή δομή της ελληνικής αγοράς ενέργειας ακυρώνει σε μεγάλο βαθμό αυτήν την προσπάθειά τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Χαρτοποιίας Κομοτηνής.
Πρόκειται για μια μικρομεσαία, αλλά εξωστρεφή βιομηχανία, που είναι εγκατεστημένη στη βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής εδώ και 32 χρόνια. Ήταν πάντα εξωστρεφής, καθώς οι εξαγωγές προς τη Βαλκανική απέφεραν έως και το 30% του τζίρου της.
Στη βιομηχανία της χαρτοποιίας, το κόστος ενέργειας φτάνει έως και το 40% του κόστους μεταποίησης, καθώς, εκτός από το ηλεκτρικό ρεύμα για τις λειτουργικές ανάγκες της μονάδας, απαιτείται και θερμική ενέργεια, για την ξήρανση του χάρτου. Επομένως, ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της ήταν να συμπιέσει το κόστος ενέργειας και, κατ’ επέκταση, το κόστος μεταποίησης.
Επένδυση στο R & D
Εν μέσω κρίσης και παρά την έλλειψη ρευστότητας, η Χαρτοποιία Κομοτηνής επέλεξε να επενδύσει ίδια κεφάλαια στην έρευνα και την ανάπτυξη (της τάξης του 1,5 εκατ. ευρώ), τη διετία 2011-2012. Σε συνεργασία με έναν ελληνικό κατασκευαστικό οίκο σχεδίασε μια καινοτόμο εγκατάσταση -η οποία, μάλιστα, βραβεύτηκε ως «Περιβαλλοντική Επένδυση της Χρονιάς», στο πλαίσιο του θεσμού των βραβείων περιβαλλοντικής ευαισθησίας «Οικόπολις».
Ο συγκεκριμένος βιομηχανικός λέβητας, που ανέπτυξε η Χαρτοποιία Κομοτηνής, αντί για μαζούτ χρησιμοποιεί βιομάζα για την παραγωγή θερμικής ενέργειας, που είναι απαραίτητη για την ξήρανση του χάρτου: «Παλαιότερα, το ετήσιο κόστος ατμοπαραγωγής έφτανε τα 2 εκατ. ευρώ. Με τον λέβητα βιομάζας καταφέραμε να μειώσουμε το κόστος αυτό κατά 15%» αναφέρει, μιλώντας στη «ΜτΚ», ο διευθυντής παραγωγής της εταιρείας, κ. Πάρης Γραβουνιώτης.
Παράλληλα, η Χαρτοποιία Κομοτηνής κατάφερε σχεδόν να μηδενίσει τους ρύπους αερίων του θερμοκηπίου (από περίπου 11.000 τόνους CO 2 κατ’ έτος, που παρήγαγε με το μαζούτ). Με αυτή την καινοτόμο εγκατάσταση έγινε η πρώτη βιομηχανία του κλάδου -και από τις λίγες στην Ευρώπη- με σχεδόν μηδενικές εκλύσεις αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Δεν φτάνει η καλή θέληση...
Παρ’ όλα αυτά, το όφελος που αποκόμισε η βιομηχανία με την επένδυση στον λέβητα βιομάζας σχεδόν μηδενίστηκε, λόγω της στρεβλής δομής της ελληνικής αγοράς ενέργειας, «με τη διαμόρφωσης της ‘οριακής τιμής’ του συστήματος αγοροπωλησιών ρεύματος και τη δογματική, ανεύθυνη και ανεξέλεγκτη διόγκωση του τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)», όπως τονίζει ο κ. Γραβουνιώτης. Επιπροσθέτως, όπως εξηγεί, αυτά τα επιπλέον κόστη, όπως ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ), τα τέλη ΑΠΕ και ΥΚΩ και η πρόσφατη μετακύλιση του κόστους αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών της ΔΕΗ, επιβαρύνουν υπερβολικά το τελικό προϊόν και απειλούν τη βιωσιμότητα της επιχείρησης.
«Σε μια μέση ελληνική χαρτοποιία, το τέλος ΑΠΕ έφτασε να αποτελεί τον 13ο λογαριασμό της ΔΕΗ -και η μετακύλιση του κόστους εκπομπών CO 2 τον 14ο… Συνολικά, αθροίζουν το (υπέρογκο και εξωπραγματικό) 4% των Γενικών Βιομηχανικών Εξόδων (ΓΒΕ). Και αυτό με αποκλειστική ευθύνη της πολιτείας και του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), καθώς σχεδίασε λάθος μηχανισμούς -ή τους αγνόησε τελείως- στην περίπτωση των εκπομπών της ΔΕΗ», εξηγεί ο κ. Γραβουνιώτης.
Αυξήσεις-φωτιά
Το 2012, οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος έφτασαν στο (καταδικαστικό για τη βιωσιμότητα των μεταποιητικών βιομηχανιών εντάσεως ενέργειας) 20%, ένα ποσό που αντιπροσωπεύει έως και το 4% του συνολικού κόστους μεταποίησης.
«Μαζί με τις υπόλοιπες επιβαρύνσεις από τις αυξήσεις στις χρεώσεις δικτύου, το συνολικό κόστος μεταποίησης για τη Χαρτοποιία Κομοτηνής το 2012 αυξήθηκε κατά 15 ευρώ στον τόνο παραγόμενου προϊόντος. Αν σκεφτεί κανείς ότι μια αύξηση κόστους της τάξης των 5 ευρώ ανά τόνο είναι αρκετή, για να χάσουμε σημαντικές εξαγωγές στην Τουρκία, γίνεται αντιληπτό πόσο μας επηρεάζει αυτή η πολύ μεγάλη αύξηση στο κόστος ενέργειας» αναφέρει ο διευθυντής παραγωγής της βιομηχανίας, προσθέτοντας ότι «μόνο το τέλος ΑΠΕ έφτασε το απαράδεκτο 6% στον συνολικό λογαριασμό του ρεύματος στην ενεργοβόρο μεταποίηση, αυξημένο κατά 1.833% από το 2008».
«Γιατί αναρωτιόμαστε;»
«Είμαστε οι οικονομικές ‘κατσαρίδες’ της Ευρώπης, που, παρ’ όλες τις αντιξοότητες του ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και του σαθρού οικονομικού οικοδομήματος, καταφέρνουμε να παράγουμε, να εξάγουμε, να καινοτομούμε, να απασχολούμε εργαζόμενους και να πληρώνουμε τους φόρους και τις χρεώσεις των τραπεζών. Η κυβέρνηση - ειδικά το ΥΠΕΚΑ, όσον αφορά την ενέργεια- φαίνεται να κρατά το ‘σπρέι’ της εξόντωσής μας, με πλήρη άγνοια της πραγματικότητας, αλλά και των επιταγών του πρωθυπουργού για τη στήριξη της έρμης της πραγματικής οικονομίας, την οποία δεκαετίες υπηρετούμε» αναφέρει ο κ. Γραβουνιώτης.
Ήδη, ο κλάδος της χαρτοποιίας, με 16 κραταιές βιομηχανίες και μια ιστορία δεκαετιών, μετράει δύο κλειστές επιχειρήσεις και αρκετές ακόμη παραπαίουσες, σχεδόν αποκλειστικά λόγω του κόστους ενέργειας: «Σε λίγο, θα δούμε χαλυβουργίες, τσιμέντα, υαλουργία και κεραμοποιίες να δέχονται μία μία τα τελειωτικά χτυπήματα -και θα αναρωτιόμαστε...» καταλήγει με νόημα.